NEDELJA PODIZANJA SVESTI O MALNUTRICIJI

Nedelja posvećena podizanju svesti o malnutriciji (pothranjenosti) u okviru Evropskog udruženja za kliničku ishranu i metabolizam (ESPEN) se ove godine održava u periodu od 11.11. do 15.11. 2024. u organizaciji NUPENS-a. Ova godišnja kampanja se organizuje sa ciljem da se što više pojedinaca, zajednica i zdravstevnih radnika širom sveta, ali i javnost upozna sa značajem malnutricije i njenog prevazilaženja. Kao jedan od ciljeva je i ukazivanje na povezanost malnutricije sa oboljevanjima, uspehom lečenja i dužinom trajanja lečenja. Pored ovoga, ne treba izostaviti povećanje opšte zdravstvene kulture i svesti o očuvanju zdravlja sa posebnim osvrtom na malnutriciju.

Malnutricija može da se razvije kod svake osobe. Postoje posebno ugrožene grupe bolesnika: oboleli od svih vrsta karcinoma (posebno karcinoma digestivnog trakta, glave i vrata), bolesnici sa sindromom kratkog creva, oboleli od neuroloških bolesti, nefrološki bolesnici, psihijatrijski bolesnici, ali i skoro kompletna gerijatrijska populacija sa prisustvom hroničnih bolesti. Sve osobe životne dobi preko 65 godina su takođe u visokom riziku da obole od neke vrste malnutricije ili su već u malnutriciji. Oni imaju poseban vid malnutricije, a to je sarkopenija, gubitak u mišićnoj masi, čije postojanje dokazano utiče smanjenje dužine preživljavanja u slučaju postojanja bilo koje bolesti.

Bolesnici i njihove porodice koji imaju iskustva sa malnutricijom su opisali malnutriciju kao sindrom sa brojnim simptomima. Glavne karakteristike su gubitak apetita, nedostatak snage za obavljanje osnovih životnih aktivnosti, bolesnici su neraspoloženi, umorni i spava im se. Ukoliko se podvrgavaju hirurškim intervencijama, zbog osnovne ili druge bolesti, pokazano je da je malnutricija povezana sa većim brojem postoperativnih komplikacija, dužim boravkom u jedinici intenzivnog lečenja, kao i dužom hospitalizacijom u odnosu na osobe koje nisu u malnutriciji. Malnutricija koja se javila kod bolesnika sa malignom bolešću je često i razlog za odlaganje ili prekidanje hemio i/ili radioterapije. Razlog tome su nedostatak snage, gubitak mišićne mase, oslabljen imunološki odgovor, gubitak apetita, mučnina i povraćanje i drugo.

Upravo su navedeni primeri razlog zbog čega je neophodno podići svest celokupnog stanovništva na značaj pothranjenosti tokom bolesti. Ove godine NUPENS kao nacionalni ogranak Evropskog udurženja za kliničku ishranu i metabolizam (ESPEN) će organizovati značajan broj edukativnih programa kako bi se skrenula pažnja da je ishrana sastavni deo lečenja bolesnika.  Edukacije će biti vršene na svim nivoima, od edukacije lekara i medicinskih tehničara u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, do edukacije studenata i lekara na različitim odeljenjima u bolnicama. Program će pratiti preporuke ESPEN-a i odnosiće se se pre svega na rano otkrivanje i lečenje potrhanjenosti, adekvatno praćenje efekata lečenja i mogućnosti prevazilaženja problema sa kojima se suočavaju zdravstveni radnici tokom tretmana pothranjenosti kod svojih bolesnika. Takođe će obuhvatati i načine procene rizika za malnuticiju, načina lečenja, a i mesta za primenu različitih vitaminskih i nevitaminskih preparata (pomoćnih lekovitih sredstava).

Biće prikazani i načini ishrane kao i primena dostupnih gotovih preparata za ishranu. U okviru nedelje o podizanju svesti o malnutriciji, u pojedinim bolnicama će kao i svake godine biti obeležen nutritonDay (ove godine 14.11.). Tog dana će se vršiti anketa hospitalizovanih bolesnika o gubitku telesne mase,  da li postoje neka ograničenja u ishrani, da li im odgovara bolnička ishrana, količina dnevnog unosa hranljivih materija i drugo. Tokom ove nedelje biće održana predavanja u različitim domovima zdravlja i bolničkim centrima u Srbiji. Planirane su emisije u televizijskim programima, izjave i reportaže u novinama, održavanje kurseva lekarima koji se usko bave kliničkom ishranom bolesnika.

Svest o malnutricijii kao značajnom elementu ozdravljenja, mora da se podigne. Ishrana mora da se shvati kao terapija koja je paralelna sa dugim  terapijama. Pravilna ishrana direktno utiče na ishod lečenja. Edukacija bolesnika i medicinskog osoblja treba da smanji broj bolesnika koji su u malnutriciji što će se direktno reflektovati na bolje rezultate lečenja, a samo podizanje svesti o ovom problemu povećaće zdravstvenu kulturu na nacionalnom nivou.

Pridružite se NUPENS-u u ovoj veoma bitnoj kampanji!